Udruženje „Inženjeri zaštite životne sredine“, u okviru projekta „Zeleni inkubator“, sprovelo je istraživanje potencijala opštine Bečej za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji, a rezultati analize predstavljeni su zainteresovanoj javnosti u sredu 24. novembra, u Velikoj sali Skupštine opštine.

U ime domaćina, okupljene predstavnike i predstavnice poslovnog i civilnog sektora, ustanova, opštinskih organa i službi i medija pozdravio je Dragan Kovačev, član Opštinskog veća zadužen za privredu i zaštitu životne sredine. Kovačev je istakao važnost promena u sektoru privrede i cirkularnu ekonomiju kao jednu od mogućnosti da se aktuelno stanje u ovoj oblasti unapredi.

Specijalista integrisane zaštite Andrija Penzeš upoznao je prisutne sa osnovnim principima cirkularnog ekonomskog modela, koji nastoji da proizvodnja i sam dizajn proizvoda budu takvi da eliminišu nastajanje otpada i zagađenje, da upotreba proizvoda i materijala bude dugoročna i da se omogući regeneracija prirodnih resursa. Penzeš je naglasio da implementacija i usvajanje cirkularnih modela nije samo privredna aktivnost – za postizanje vidljivih rezultata i pozitivnih efekata na životnu sredinu neophodna je i promena na nivou svakog pojedinca/ke: promena potrošačkih navika, kupovina samo neophodnih proizvoda, korišćenje proizvoda sa povratnom ambalažom, izbor proizvoda koji su izrađeni po ekološkim standardima,  grejanje i hlađenje domaćistva korišćenjem rešenja kojima se izbegava zavisnost od centralizovanih sistema, kompostiranje biorazgradivog otpada i drugo.

Navodeći primere iz zemalja Evropske unije, Penzeš je upoznao prisutne i sa nekim o postojećih modela cirkularne ekonomije: modela koji se zasniva na korišćenju održivih sirovina i energije, modelu baziranom na ponovnoj upotrebi korišćenih resursa, modelu produžavanja životnog veka proizvoda, modelu ekonomije deljenja i pružanja usluge umesto prodaje/kupovine i modelu servisiranja proizvoda.

Predsednik Upravnog odbora udruženja „Inženjeri zaštite životne sredine“ MSc Igor Jezdimirović predstavio je prisutnima projekat „Zeleni inkubator“, koji „Inženjeri zaštite životne sredine“ sprovode sa Beogradskom otvorenom školom i Mladim istraživačima Srbije, a koji je podržan od strane Evropske unije i Ministarstva zaštite životne sredine. Istraživanje u okviru koga je nastala studija „Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Bečeju“ realizovano je u 40 opština i gradova u Republici Srbiji, sa ciljem da se sagledaju potencijali za prelazak na cirkularne modele na lokalnom nivou. Svaka studija objedinjuje edukativni deo, sa osnovnim informacija o cirkularnoj ekonomiji, zatim analizu strateškog i regulatornog okvira za sprovođenje cirkularne ekonomije od Evropske unije do lokalnog nivoa, i na kraju deo specifičan za svaku opštinu/grad, u kome je dat prikaz socio-ekonomskog i pravno-institucionalnog konteksta, analiza sistema upravljanja industrijskim i komercijalnim otpadom i analiza sistema upravaljanja komunalnim otpadom.

Jezdimirović je posebno istakao da se, za razliku od većine opština u kojima je istraživanje sprovedeno, u Bečej vrši redovno merenje količina sakupljenog čvrstog komunalnog otpada, što predstavlja osnov za planiranje njegove potencijalne dalje upotrebe kao sirovine.

Moderator razgovora Velimir Cvejanov, urednik portala reciklaza.biz, zahvalio se govornicima i otvorio diskusiju. Vladimir Cvetić iz preduzeća „I-novi tekstili“ doo  postavio je pitanje da li postoje subvencije ili drugi načini da ovo preduzeće nabavi opremu za baliranje tekstilnog otpada. Naime, na ovaj način bi se smanjila zapremina otpada koji se generiše i olakšalo njegovo skladištenje do dolaska operatera koji ga sakupljaju. Jezdimirović je predložio da menadžment preduzeća razmotri da li je otpad koji nastaje u procesu proizvodnje takav da bi mogao dalje da se upotrebi i naveo primer firme Sintelon („Tarkett“ doo) iz Bačke Palanke. Od njihovog otpada manje lokalno preduzeće izrađuje otirače, što je jedan od dobrih primera primene cirkularnih poslovnih modela.

Publikacija “Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Bečeju” može se pronaći  OVDE.

Projekat “Zeleni inkubator” sprovodi Beogradska otvorena škola, u saradnji sa Mladim istraživačima Srbije i Inženjerima zaštite životne sredine, uz podršku Evropske unije. Realizaciju prezentacije u Bečeju pomoglo je i Ministarstvo zaštite životne sredine Republike Srbije.